Streisand Etkisi ve Online İtibar Yönetimi

Distile kurumsal blog sayfamızda sizinle çalışma alanlarımız ve teknik veriler ile birlikte yeni bir başlık açıp gündeme dair bilgi ve tecrübelerimizle harmanlayabileceğimiz bölüm oluşturmak istedik. Makaleler başlığı attığımız bu bölümde teknik analizler, önemli gündeme dair konuları, akademik verileri ve internetin günümüzdeki yerini sorgulayacağımız özel bir kategori oluşturmak istiyoruz. İlk yazımızda da internette sansürün ve online itibar yönetiminin konuşulduğu yerlerde sık sık adı geçen “Streisand Etkisi” üzerine bir şeyler anlatmak ve günümüzde yaşanabilecek benzer etkileri ele almak istedik.

Nedir bu Streisand Etkisi? (Streisand Effect)

Barbra Streisand olayı diye de pek çok pazarlama ve iletişim konusunda adı geçen olay 2003 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde geçiyor. ABD’li bir fotoğrafçı olan Kenneth Adelman California’da Malibu kıyılarındaki yalıların neden olduğu erezyona dikkat çekmek için kendi çapında bir etkinliğe başlıyor. 12.000 fotoğraf çekerek bu konuya farkındalık yaratma amacı güden fotoğrafçı bunları bir internet sitesinde yayınlıyor. Tabi az çok belirli kesimler tarafından dikkat toplasa da istediği etkiyi hiçbir şekilde oluşturamıyor, fotoğrafçı konuya farklı kesimlerden ilgi toplayamıyor. Öyle ki fotoğraflar sadece 4 kez indiriliyor.

Olayın kahramanı Barbra Streisand amerikalı eski bir şarkıcı ve oyuncu. Malibu’da Kenneth Adelman‘ın çektiği fotoğraflardan biri de onun evinin fotoğrafı. Yani kendisinin de Malibu’da bir malikanesi var. Bu 12.000 fotoğrafın içerisinde bir adet de onun malikanesinin fotoğrafı olması sanatçıyı bir dava sürecine itiyor. Barbra Streisand bu fotoğrafların içerisinden kendi evinin olduğu fotoğrafın kaldırılması talebiyle mahkemeye başvuruyor ve “mahremiyetin ihlali” sebebiyle 50 Milyon dolarlık bir dava açıyor. Fotoğrafın kaldırılması için açılan bu yüksek meblağlı dava kamuoyunun dikkatini çekiyor. Ardından bu ana kadar fotoğrafların toplam indirme sayısı 6’ya ulaşıyor, 2 kere de anlayacağınız üzere Barbra Streisand’ın avukatı tarafından indirilmiş fotoğraflar.

Dava ünlü biri tarafından açılması ve 50 Milyon dolarlık olması sebebiyle kamuoyunda büyük bir etki yaratıyor ve ilgi çekiyor. Ardından fotoğrafçı Kenneth Adelman’ın çektiği fotoğraflar 420.000 kez görüntüleniyor ve Streisand mahremiyetini sansürlemek isterken tam tersi bir durumla karşılaşıyor. Olay pek çok iletişimci tarafından incelenip kriz yönetiminde bir “case” olarak ele alınır ve sözkonusu edilirken 2005 senesine gelindiğinde Techdirt adlı teknoloji blogunda bu konuyu ele alan Mike Masnick, olayı “Streisand Effect” (Streisand Etkisi) olarak tanımlıyor.

Sunumlarımızda, ürettiğimiz içeriklerimizde ve müşterilerimizle görüşmelerimizde her zaman vurguladığımız olgu yeni medyanın yeni kurallar getirdiği ve itibar yönetimi kavramının gelişen ve değişen dünya düzeninde farklı ele alınması gerektiği. Online itibarınızdan memnun olmayabilir, adınızın arama motorları üzerindeki görünürlüğünden, mahremiyetinizin internet üzerindeki izdüşümlerinden rahatsız olabilirsiniz; fakat bu rahatsızlığı ne yazık ki krize dönüştürmeden, profesyonel bir iletişim stratejisi ile olumlu hale çevirmek yapmanız gereken en önemli çalışma.

Bu dava girişimi sonrasında Barbra Streisand’ın dava sonucunu merak edenler vardır, onlar için de bu sansür çalışmasının sonucunu yazalım. 50 Milyon dolarlık açtığı davayı kaybaden Barbra Streisand davasını kaybediyor, üzerine de 155 bin dolar civarında bir ödeme yapmak zorunda kalıyor. Fotoğrafçının yüklediği fotoğraf internet sitesinden kaldırılmıyor, sansürlenmiyor. Bir de “mahremiyeti” olarak gördüğü malikanesinin gökyüzünden çekilmiş bu fotoğrafı artık milyonlar tarafından görüntüleniyor.